درمان یبوست، راه های پیشگیری از ابتلا به یبوست
فرقی نمی‌کند در چه سن و سالی هستید با این حال در طول زندگیتان ابتلا به یبوست را تجربه کردید و به هنگام دفع با مشکل مواجه شده‌اید. یبوست (constipation) یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی است که می‌تواند در صورت بی‌توجهی و مزمن شدن همراه با عوارض باشد و فرد را به بیماری هایی نظیر شقاق، هموروئید و … مبتلا کند. البته جای نگرانی وجود ندارد چرا که در اکثر مواقع می‌توان یبوست را با کمک ترفندهای ساده و خانگی درمان کرد.
در ادامه متن با ما همراه باشید تا به طور کامل علت ابتلا به مدفوع سفت و خشک را بررسی کنیم و به بهترین راهکارهای درمانی بپردازیم:
علائم همراه با یبوست
به طور کلی ابتلا به یبوست می‌تواند با علائم زیر همراه باشد:
- نفخ شکم
- کاهش اشتها
- بی حالی و کرختی
- حرکت کنده روده
- احساس عدم تخلیه کامل روده
- دفع مدفوع کمتر از 3 بار در هفته
- دفع مدفوع سفت، خشک و تکه تکه
- نیاز به استفاده از انگشت برای دفع مدفوع
- نیاز به فشار بیش از حد برای دفع مدفوع و احساس درد در ناحیه مقعد
در صورتی که به مدت 3 ماه یا حتی بیشتر از آن بیش از 2 علامت را تجربه کردید به یبوست مزمن مبتلا شده اید.
یبوست چقدر شایع است؟
اگر احساس می‌کنید مدتی است که دچار یبوست شده اید شما تنها نیستید! مدفوع سفت و خشک و دفع تکه تکه ای یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی در سراسر جهان است؛ به طوری که تنها 2.5 میلیون نفر در سال در ایالات متحده به دلیل ابتلا به یبوست به پزشک مراجعه می‌کنند.
” At least 2.5 million people see their healthcare provider each year due to constipation. “
علت ابتلا به یبوست
یبوست یک عارضه شایعی است که هر فردی در طول زندگی بر اثر دلایل مختلف به آن دچار می‌شود و در صورت ابتلا به آن مدفوع به سختی از راست روده خارج می‌شود. اما علت چیست؟ چرا دچار یبوست می‌شویم؟ به طور کلی ابتلا به یبوست را می‌توان ناشی از عومل زیر دانست:
- دیابت
- استرس
- بارداری
- تنبلی روده
- سکته قلبی
- سرطان روده
- پولیپ روده
- سرطان رکتوم
- سرطان مقعد
- آسیب نخاعی
- بیماری سلیاک
- کم کاری تیروئید
- انسداد در روده
- ضعیف شدن لگن
- پر کاری غده پاراتیروئید
- ابتلا به بیماری انسدادی
- خودداری از دفع مدفوع
- رژیم غذایی ناسالم و کم فیبر
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- مصرف بیش از حد محصولات لبنی
- ایجاد شکاف های ریز در ناحیه مقعد
- نوشیدن کم آب و مایعات در طول روز
- ابتلا به بیماری های عصبی مانند پارکینسون یا ام اس (مولتیپل اسکلروزیس)
- مصرف برخی از داروها مانند داروهای ضد افسردگی، مکمل های آهن، مواد مخدر، آنتی اسیدهایی که دارای کلسیم یا آلمینیوم هستند.
شماره تماس جهت دریافت نوبت معاینه: ۰۲۱۲۲۳۵۹۱۳۵
علت یبوست حاد چیست؟
گاهی اوقات افراد به دلیل مصرف بیش از حد غذاهای فرآوری شده و سرخ کرده یا عدم تحرک کافی در طول روز به این عارضه دچار می‌شوند. اما در اغلب موارد ابتلا به یبوست حاد ناشی از بیماری یا مصرف نوع خاصی از دارو است. برخی از داروهای ضد درد که حاوی کدئین هستند، می‌تواند فرد را در معرض ابتلا به یبوست شدید قرار دهد یا مصرف سایر داروها مانند قرص آهن، داروهای ضد تهوع، ایبوپروفن، ناپروکسن، ضد افسردگی و آنتی هیستامین ها می‌تواند چنین مشکلی ایجاد کند.
علاوه بر آن مبتلا بودن به برخی بیماری ها مانند دیابت، سرطان کولورکتال، کم کاری تیروئید، سندروم روده تحریک پذیر، بیماری پارکینسون و سکته مغزی افراد را در معرض ابتلا به یبوست شدید قرار می‌دهد.
علت یبوست در کودکان
یبوست یک عارضه شایع در کودکان و نوزادان است که می‌تواند به سرعت بهبود یابد. اما معمولا این عارضه زمانی به وجود می‌آید که تغییراتی در رژیم غذایی کودک رخ دهد یا کودک به اندازه کافی تحرک نداشته باشد. برای مثال اصلی ترین عامل یبوست در نوزادان اضافه کردن مواد غذایی جامد یا استفاده از شیر خشک به جای شیر مادر است.
علت یبوست در زنان باردار
بسیاری از زنان باردار در این دوران ابتلا به یبوست را تجربه می‌کنند اما شاید بپرسید علت آن چیست؟ در واقع در دوران بارداری به دلیل ایجاد تغییرات هورمونی یکسری تغییراتی در عملکرد دستگاه گوارش اتفاق می‌افتد که شایع ترین آن ابتلا به مدفوکع خشک و سفت است.
افزایش هورمون پروژسترون در زنان باردار اصلی ترین دلیل برای ابتلا آنها به یبوست است زیرا این هورمون بر روی حرکات دودی شکا روده تاثیر گذاشته و منجر به حرکت آرام مواد هضمی در روده می‌شود. همین عامل سبب می‌شود تا آب اضافی از مدفوع گرفته شود و خانم های باردار را به یبوست دچار کند.
آسیب ها و بیماری های ناشی از یبوست
در صورتی که بیش از 1 هفته به یبوست مبتلا باشید و چاره ای برای درمان آن نیندیشید ممکن است به بیماری یا آسیب های زیر مبتلا شوید؛ به طور کلی عوارض یبوست مزمن عبارتند از:
- ایجاد بافت های متورم در ناحیه مقعد که با نام بواسیر شناخته می‌شود.
- پارگی یا زخم در اطراف مقعد که اصطلاحا به آن بیماری شقاق گفته می‌شود.
- انباشته شدن بیش از حد مدفوع در رکتوم و مقعد که فرد را دچار نهفتگی مدفوع می‌کند.
- بافت های اطراف رکتوم که از دهانه مقعد خارج شده و به پرولاپس رکتوم معروف است.
- آسیب به عضلات کف لگن در اثر فشار مدفوع به دیواره روده ها برای حرکت در طول روده که می‌تواند در طولانی مدت باعث بی اختیاری استرسی ادرار شود.
عواملی که ریسک ابتلا به یبوست را بالا می‌برد
عواملی که ابتلا به یبوست مزمن را در افراد بالا می‌برد عبارتند از:
- جنسیت: مونث بودن در بدو تولد می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی خصوصا در دوران بارداری و بعد از زایمان، زنان را بیشتر در معرض ابتلا به یبوست قرار دهد.
- بالا رفتن سن: افراد بالا تر از سن 65 سال به دلیل فعالیت کم، متابولیسم کند تری دارند و قدرت انقباض کمتری نسبت به دوران جوانی خود در دستگاه گوارش دارند.
- فعالیت بدنی کم: کم تحرکی یا عدم تحرک در طول روز باعث می‌شود تا حرکات دودی شکل روده گوارشی کاهش پیدا کند و در نهایت روده فرصت بیشتری برای جذب آب داشته باشد. این فرآیند منجر به ایجاد مدفوع خشک و سفت در افراد می‌شود.
- ابتلا به یک بیماری روانی مانند افسردگی یا اختلال خوردن: گاهی اوقات مصرف برخی داروها برای درمان یک اختلال با برخی عوارض همراه است که می‌تواند ابتلا به یبوست یکی از عوارض آن باشد.
” یبوست می‌تواند بر کیفیت زندگی افراد تاثیر بگذارد و مشکلاتی را برایشان به وجود آورد بنابراین بهترین راه برای خلاص شدن از مدفوع سفت و خشک در وهله اول خود مراقبتی و انجام دمران های خانگی است. “
اقدامات موثر برای جلوگیری از یبوست
برای اینکه بتوانید از ابتلا به مدفوع خشک و سفت در امان باشید لازم است تا موارد گفته شده را انجام دهید و پشت گوش نیندازید:
- پیروی از یک رژیم غذایی سالم و حاوی فیبر مانند سبزیجات، میوه ها، حبوبات، غلات کامل و غذاهای سبوس دار
- نوشیدن آب و مایعات به مقدار کافی در طول روز (6 تا 8 لیوان آب در طول روز برای افراد بالغ)
- کاهش مصرف غذاهای کم فیبر مانند غذاهای فرآوری شده، گوشت قرمز، لبنیات
- پرهیز از نگه داشتن مدفوع (به محض نیاز برای تخلیه روده به دستشویی بروید.)
- یک برنامه منظم برای اجابت مزاج به خصوص بعد از غذا ایجاد کنید.
- ورزش روزانه و تحرک بدنی
شماره تماس جهت دریافت نوبت درمان یبوست: ٢٢٣٦١٠٧٢-۰۲۱
راه های درمان یبوست
درمان سریع یبوست در خانه
شما در اکثر مواقع می‌توانید یبوست خفیف تا متوسط را در خانه درمان کنید. بنابراین بهتر است فهرستی از آنچه که می‌خورید و می‌نوشید و در آخر دچار تغییراتی در عادات مدفوع می‌شوید را تهیه کنید و سپس مراقبت های لازم را در جهت بهبود و رفع مدفوع انجام دهید:
در ادامه توصیه هایی برای درمان فوری یبوست در خانه آورده شده است که می‌توانید با توجه به آنها از شر این عارضه خلاص شوید:
- از روغن زیتون استفاده کنید.
- ورزش کنید و تحرک داشته باشید.
- از غذاهای پرچرب مانند گوشت، تخم مرغ و پنیر کمتر استفاده کنید.
- از آلو، غالات سبوس دار و سایر میوه های پر فیبر مانند پرتقال، انواع توت ها، انبه، اووکادو و … استفاده کنید.
- از مصرف گوشت های فرآوری شده، غذاهای پر چرب و سرخ کرده و همینطور کربوهیدرات های تصفیه شده مانند نان سفید، پاستا، سیب زمینی پرهیز کنید.
- 2 تا 4 لیوان آب اضافی در طول روز بنوشید؛ همچنین بهتر است در این دوران از نوشیدنی های حاوی کافئین و الکل پرهیز کنید زیرا موجب کم آبی بیشتر بدن می‌شود.
- نحوه نشستن در توالات را تغییر دهید؛ اگر از توالت فرنگی استفاده می‌کنید بهتر است چهارپایه کوتاهی در زیر پاهایتان قار دهید تا حالت چمباتمه زدن پیدا کنید تا اجابت مزاج برای شما راحت تر باشد.
درمان پزشکی یبوست
در شرایطی که خود مراقبتی و درمان خانگی تاثیر چندانی برای شما نداشته باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص او بهترین راه برای درمان یبوست آغاز شود. گاهی اوقات پزشکان تنها دارو درمانی را به فرد توصیه می‌کنند در حالی که ممکن است علت ابتلا به یبوست در برخی افراد به قدری پیچیده باشد که برای بهبود نیاز به عمل جراحی داشته باشند!
جراحی در صورتی نیاز است که شما به یکی از مشکلات زیر دچار شده باشید:
- شقاق مقعد
- سرطان روده
- انسداد روده بزرگ
- تنگی در بخشی از روده (تنگی روده)
- افتادگی بخشی از راست روده به داخل واژن (پرولاپس رکتوم)
همچنین پزشک به کمک برخی داروها می‌تواند یبوست شدید را درمان کنید:
- پلکاناتید
- لاکتولوز
- لیناکولوتید
- پروکالوپراید
- لوبیپروستون
چه زمانی ابتلا به یبوست نگران کننده می‌شود؟
در صورتی که هر یک از شرایط زیر را تجربه کردید بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید:
- کاهش وزن ناگهانی
- معده درد که قطع نمی‌شود
- علائمی که بیش از 3 هفته طول بکشد
- مشاهده خون در مدفوع یا مدفوع سیاه
- سایر تغییرات غیر عادی در شکل یا رنگ مدفوع
- مشاهده علائمی که فعالیت های روزمره را مختل می‌کند
- خونریزی از راست روده یا مشاهده خون بر روی دستمال کاغذی
مرکز درمان بیماری های مقعدی با لیزر
اگر به دلیل ابتلا به یبوست مزمن دچار مشکلاتی مانند شقاق یا هموروئید شده اید و به دنبال یک مرکز معتبر برای درمان بیماری مقعدی می‌گردید، بی شک کلینیک لیزر شفا می‌تواند گزینه خوبی برای شما باشد.
کلینیک لیزر شفا یکی از اولین مراکز تخصصی بیماری های مقعدی در تهران است که توانسته با سال ها تلاش در راستا بهبود مشکلات مقعدی رضایت بسیاری از بیماران را به دست آورد. اگر شماهم قصد دارید از خدمات این کلینیک بهره مند شوید می‌توانید از طریق شماره های مندرج در سایت با ما در تماس باشید.
